Lãi suất luôn là vấn đề được khách hàng đi vay quan tâm chú trọng hàng đầu. Để trở thành một người đi vay thông minh, ngoài mức lãi suất, khách hàng cần đặc biệt lưu ý đến cách tính lãi suất cho vay để đảm bảo không rơi vào những cái bẫy lãi suất tại các tổ chức tín dụng.
1. CÁCH TÍNH LÃI SUẤT VAY VỐN DỰA TRÊN THỜI GIAN
Cách tính lãi suất cho vay dựa trên thời gian
Các công ty tài chính, tổ chức tín dụng tư nhân hiện nay thường áp dụng cách tính lãi dựa theo thời gian, cụ thể gồm các hình thức lãi phổ biến sau:
Lãi ngày (k/triệu): Ví dụ khách hàng vay 10 triệu trong 30 ngày, lãi suất áp dụng là 1k/1 triệu/1 ngày. Như vậy, lãi suất mỗi ngày là 10k, mỗi tháng tương đương 300k.
Lãi ngày (k/ngày): Cách tính lãi trên tổng khoản vay cho từng ngày, ví dụ khách hàng vay 10 triệu trong 30 ngày, lãi suất áp dụng là 10k/ngày.
Lãi tuần (%/tuần): Ví dụ khách hàng vay 10 triệu trong 10 tuần, lãi suất áp dụng là 0,7%/tuần. Như vậy số tiền lãi phát sinh mỗi tuần khách hàng phải trả là: 70k.
Lãi tuần (VNĐ): Cách tính lãi áp dụng một số tiền lãi nhất định trên tổng khoản vay cho từng tuần. Ví dụ khách hàng vay 10 triệu trong 10 tuần, lãi suất áp dụng là 70k/tuần.
Lãi tháng (%/tháng): Cách tính lãi cho khoản vay theo từng tháng. Ví dụ khách hàng vay 10 triệu trong 3 tháng, lãi suất áp dụng hàng tháng là 2%/tháng.
Lãi năm (%/năm): Cách tính % lãi suất trên cả năm. Ví dụ, khách hàng 10 triệu trong 3 tháng, lãi suất áp dụng là 24%/năm tương đương 2%/tháng.
Hiện nay các Ngân hàng, công ty tài chính thường áp dụng tính lãi suất theo tháng hoặc theo năm. Các cửa hiệu cầm đồ hay các tổ chức tín dụng tư nhân lại thường tính lãi theo ngày hoặc tuần, hình thức phổ biến nhất là k/triệu/ngày.
2. CÁCH TÍNH LÃI SUẤT CỐ ĐỊNH THEO DƯ NỢ KHOẢN VAY
Cách tính lãi suất cho vay theo số dư nợ
Lãi suất cố định là con số được các đơn vị cho vay đưa ra trong hợp đồng và không đổi trong suốt quá trình vay vốn. Hiện nay có 2 cách tính lãi suất cố định dựa trên dư nợ như sau:
- Lãi suất tính theo dư nợ ban đầu
Với cách tính này, lãi suất phải trả là cố định và sẽ không thay đổi trong tất cả các kỳ thanh toán, được tính dựa trên số nợ gốc ban đầu.
Ví dụ: Khách hàng vay 30 triệu trong 12 tháng (kỳ hạn trả góp định kỳ hàng tháng), lãi suất cố định là 10,8%/năm tính theo dư nợ ban đầu. Lãi suất cố định hàng tháng là 10,8%/12 = 0,9%/tháng.
Số tiền lãi bạn phải trả cố định hàng tháng là: 30 triệu x 0,9% = 270.000 VNĐ.
Tùy theo quy định của hợp đồng, khách hàng có thể chỉ trả góp tiền lãi và tất toán khoản gốc cuối kỳ hoặc trả góp số tiền cả gốc và lãi định kỳ là: 30 triệu/12 + 270.000 VNĐ = 2.770.000 VNĐ.
- Lãi suất tính theo dư nợ giảm dần
Là cách tính mà số tiền lãi bạn phải trả định kỳ giảm dần qua các kỳ thanh toán, được tính bằng phần trăm lãi suất cố định trên số dư nợ thực tế còn lại sau kỳ trả góp.
Ví dụ: Bạn vay 30 triệu trong 12 tháng (thanh toán cả gốc và lãi định kỳ hàng tháng), lãi suất cố định là 18%/năm tính theo dư nợ giảm dần. Lãi suất cố định hàng tháng là: 18%/12 = 1,5%/tháng.
Mỗi kỳ thanh toán, số tiền gốc khách hàng phải trả là: 30 triệu/12 tháng = 2,5 triệu
Kỳ thanh toán thứ 1, số tiền lãi bạn phải trả là: 30 triệu x 1,5% = 450.000 VNĐ
Kỳ thanh toán thứ 2, số tiền gốc còn lại là 27,5 triệu, số tiền lãi bạn phải trả là: 27,5 triệu x 1,5% = 412.500 VNĐ
Kỳ thanh toán thứ 3, số tiền gốc còn lại là 25 triệu, số tiền lãi bạn phải trả là: 25 triệu x 1,5% = 375.000 VNĐ.
Cứ tiếp tục như vậy cho đến kỳ trả góp cuối cùng, số tiền khách hàng phải trả còn lại là: 2,5 triệu + 2,5 triệu x 1,5% = 2.537.500 VNĐ.
Khách hàng cần lưu ý, cùng một số tiền lãi suất phải trả, con số lãi suất tính theo dư nợ giảm dần sẽ lớn hơn con số lãi suất tính theo dư nợ ban đầu. Do đó, khi đi vay vốn khách hàng cần làm rõ mức lãi suất mà các đơn vị cho vay đưa ra được tính theo dư nợ ban đầu hay dư nợ giảm dần.
3. CÁCH TÍNH LÃI SUẤT CHO HÌNH THỨC LÃI THẢ NỔI
Cách tính lãi suất cho vay với hình thức thả nổi lãi
Lãi suất thả nổi là mức lãi suất không có một con số cố định, được điều chỉnh theo thời gian, có thể tăng hoặc giảm tùy theo chính sách của đơn vị cho vay. Lãi suất thả nổi thường được áp dụng với các khoản vay thế chấp tại Ngân hàng do thời gian vay diễn ra trong dài hạn (thời hạn vay tối đa lên tới 15 - 20 năm).
Cụ thể, Ngân hàng thường đưa ra mức lãi suất ưu đãi cố định trong thời gian ngắn ban đầu (trong 3/6/12 tháng). Sau khi hết hạn ưu đãi, lãi suất sẽ được để thả nổi theo một công thức nhất định đã được thỏa thuận trong hợp đồng.
Lãi suất thả nổi thường được tính theo công thức sau:
Lãi suất áp dụng = LSTK (kỳ hạn 6T / 13T / 24T) + biên độ tăng lên.
Hoặc: Lãi suất áp dụng = Lãi suất ưu đãi + biên độ tăng lên
Trong đó, biên độ là con số cố định thường được cung cấp rõ ràng cho khách hàng, LSTK là lãi suất tiết kiệm của Ngân hàng tại thời điểm tính lãi. LSTK sẽ thay đổi theo thời gian, tùy theo chính sách Ngân hàng hoặc theo biến động thị trường.
Ví dụ: Vay mua nhà ở Ngân hàng BIDV (Hạn mức 100% TSĐB trong tối đa 20 năm), lãi suất ưu đãi là 7,1%/năm cố định trong 6 tháng đầu. Khi hết hạn ưu đãi, lãi suất được tính theo công thức sau: LSTK 12T + 4%.
